Drewno egzotyczne cieszy się w Polsce sporą popularnością, nie tylko ze względu na oryginalną kolorystykę, nadającą niepowtarzalny charakter pomieszczeniom, ale i na inne parametry – przede wszystkim twardość, odporność na wilgoć i grzyby. Zanim jednak zdecydujemy się na podłogę z drewna egzotycznego, warto bliżej zapoznać się z jego gatunkami i ich właściwościami.
Najczęstszymi kierunkami, z których przybywają do Europy egzotyki są Azja Południowo-Wschodnia, Afryka Środkowa oraz Ameryka Południowa (a konkretniej dorzecze Amazonki). Drzewa rosnące w tych regionach świata wystawione są na działanie ekstremalnych temperatur i wilgotności, dzięki czemu pozyskiwany z nich surowiec ma atrakcyjne właściwości. Niektóre gatunki drewna egzotycznego ze względu na swoją twardość świetnie sprawdzają się jako materiał na podłogi w pomieszczeniach mocno eksploatowanych (sklepach, biurach, hotelach, halach sportowych itp.), a dzięki odporności na wilgoć znajdują zastosowanie w łazienkach i na tarasach.
Brak równomiernej kolorystyki oraz różnice odcieni poszczególnych desek to element naturalnej urody egzotyków, jednak nie wszystkim przypada on do gustu – jeśli decydujemy się tego rodzaju drewno, musimy mieć tego pełną świadomość. Jedynym, co można ewentualnie zrobić, to zwrócić uwagę na wybarwienie i możliwie zminimalizować różnice w odcieniach podczas zakupu egzotycznych desek, a przed klejeniem parkietu rozplanować ich układ pod kątem kolorystyki, co pozwoli na otrzymanie jak najlepszego efektu wizualnego.
Egzotyki nie lubią też zbytniego pośpiechu. Drewno ze względu na bardzo różne parametry wilgotności potrzebuje czasu na aklimatyzację w pomieszczeniu, w którym ma zostać ułożone. Najlepiej, aby deski przeleżały w pomieszczeniu, w którym mają zostać ułożone co najmniej 48 godzin. Należy zadbać o to, aby wilgotność powietrza w pomieszczeniu mieściła się w granicach 40-60 proc., natomiast temperatura wynosiła 15-25 st. Celsjusza.
Typowym problemem dotyczącym gatunków egzotycznych jest to, że mogą one zmieniać swoją barwę pod wpływem światła słonecznego, z czego nie wszyscy zdają sobie sprawę. Jest to kwestia, którą należy brać pod uwagę przy planowaniu wystroju – pod wpływem promieni UV ipe może sczerwienieć, a jatoba czy doussie zbrązowieć. Można temu jednak przeciwdziałać stosując specjalne podkłady, które minimalizują wypłukiwanie olejków i garbników, neutralizują żywice oraz stabilizują luźne cząsteczki drewna.
Jednym z najpopularniejszych rodzajów drewna egzotycznego jest doussie. Doussie wbrew pozoru nie jest nazwą drzewa, bowiem jest to nazwa drewna z dziesięciu typów drzew występujących we wschodniej i południowej Afryce. Drewno doussie nie bez powodu określa się mianem królewskiego – oprócz zachwycającej palety barw (od łososiowego po pomarańczową z przenikającą czerwienią) charakteryzuje się niezwykłą wytrzymałością – stosuje się je m.in. do produkcji stołów laboratoryjnych (jest odporne na działanie kwasów) oraz nawierzchni w obiektach sportowych (jest niezwykle twarde) i może być wykorzystywane także w przypadku zastosowania instalacji ogrzewania podłogowego. Doussie jest odporne także na zmiany wilgotności (ma bardzo niski współczynnik skurczu objętościowego), dzięki czemu istnieje niewielkie ryzyko, że parkiet wykonany z tego drewna rozeschnie się.
Ciekawym z punktu widzenia możliwości zastosowania drewnem jest teak oraz iroko – ze względu na wysoką odporność na wilgoć można je z powodzeniem stosować do układania posadzek w łazienkach. Teak jest drewnem ozdobnym posiadającym niezwykłe walory estetyczne – ma woskowaty połysk, piękne usłojenie i charakteryzuje się dużą różnorodnością kolorów (od żółtego przez czerwień aż po ciemny brąz).
Iroko jest natomiast drewnem pochodzącym z zachodniej, środkowej i wschodniej Afryki, oferującym właściwości techniczne podobne do naszego rodzimego dębu, a oprócz tego odpornym na wodę. Paleta barw iroko jest bardzo szeroka – od miodowego przez oliwkowy aż po czekoladowy brąz. Drewno to jest tłustawe w dotyku, co jest charakterystyczną jego cechą, sprawiającą, że doskonale sprawdza się w zawilgoconych pomieszczeniach.
Jeśli zdecydujemy się na egzotyczną podłogę w łazience do wyboru oprócz dwóch wyżej wspomnianych rodzajów mamy także drewno lapacho pochodzące z Ameryki Południowej, w której pod tą nazwą znanych jest ponad 250 rodzin drzew. Lapacho oprócz różnorodnej kolorystyki (od żółtej przez zieleń, czerwień, ciemny brąz aż po czerń!) oferuje doskonałe parametry – wyjątkową trwałość i odporność na uszkodzenia mechaniczne. Oleista struktura lapacho sprawia, że nie wymaga ono chemicznej impregnacji, by być odpornym na działanie nie tylko słodkiej, ale nawet słonej wody, dzięki czemu jest idealnym materiałem na podłogi nie tylko w łazienkach, ale i na tarasach.
Jednym z najpopularniejszych gatunków drewna egzotycznego na świecie jest tzw. wiśnia brazylijska, czyli jatoba, występująca wbrew pozorom nie tylko w Brazylii, ale także w Boliwii, Peru, Ameryce Centralnej, a nawet w Indiach. Drewno to swoją popularność zawdzięcza przede wszystkim oryginalnej czerwono-brązowej barwie z delikatnymi czarnymi smugami. Niezwykła twardość, wytrzymałość i odporność na wszelkiego rodzaju uszkodzenia sprawiają, że często jest nazywana „diamentową wiśnią”.
Wartym zainteresowania jest także merbau – drewno pochodzące z okolic Borneo, Sumatry i Półwyspu Malajskiego. Subtelne usłojenie oraz elegancki ciemny kolor z przenikającymi odcieniami brązu i czerwieni sprawiają, że doskonale nadaje się ono do wnętrz pełniących funkcję reprezentacyjną. Twardość tego drewna (większa o 30 proc. od twardości rodzimego dębu) oraz jego odporność na działanie grzybów i owadów w połączeniu z rozsądną ceną za metr kwadratowy parkietu to cechy, które decydują o jego ogromnej popularności w Europie.
Jeszcze twardszym niż merbau drewnem jest sucupira, która pochodzi z tropikalnych lasów Ameryki Łacińskiej. Sucupira jest dwukrotnie twardsza niż dąb i jest wyjątkowo odporna na ścieranie. Ma wyraziste usłojenie w kształcie warkoczy i ciekawą czekoladowo-miodową barwę. Świetnie nadaje się nie tylko na podłogi w wilgotnych pomieszczeniach, ale sprawdza się też jako materiał na eleganckie i niepowtarzalne pokrycia tarasów dzięki swojej odporności na warunki atmosferyczne.
Niektóre rodzaje drewna egzotycznego doskonale nadają się na podłogi z ogrzewaniem podłogowym, należy jednak wybierać do tego celu gatunki, których wymiary ulegają niewielkim zmianom pod wpływem wzrostów i spadków temperatury oraz wilgotności (gatunki stabilne o niskim współczynniku skurczu) oraz powoli osiągają równowagę higroskopijną. Gatunkami idealnymi do podłóg z tym rodzajem ogrzewania są merbau, iroko, doussie i teak.
Posadzki z drewna egzotycznego są ciepłe, mają bardzo dobre właściwości akustyczne (świetnie tłumią dźwięki), regulują wilgotność powietrza w pomieszczeniu i bywają zdecydowanie twardsze od rodzimego drewna. Należy jednak oddać sprawiedliwość krajowym gatunkom i przyznać, że są także takie egzotyczne gatunki drewna, które mają gorsze parametry od dębu, buku czy jesionu, które są też zdecydowanie tańsze. Europejskie drewno może z powodzeniem uzyskać kolorystykę podobną do egzotycznych gatunków dzięki olejom barwiącym je na ciemniejsze odcienie, niemniej jednak żaden olej nie da tak spektakularnego efektu jak autentyczna sucupira, doussie, jatoba czy lapacho.